 Οι ψηλές βουνοκορφές από την περιοχή Μουζακίου
|
|
Την περιοχή "στολίζουν" οι ψηλές βουνοκορφές, αρκετές από τις οποίες είναι δασοσκεπείς με πολλές πηγές, πολλά και αξιόλογα πέτρινα γεφύρια, νερόμυλους, ιστορικά μοναστήρια, παλιές εκκλησίες, εξωκλήσια και άλλα παραδοσιακά κτίρια. Η Ορειβασία, οι πεζοπορίες και το ψάρεμα στους παραποτάμους του Αχελώου χαρίζουν μοναδικές περιπετειώδης εμπειρίες. Λιγοστοί αλλά φιλόξενοι είναι οι κάτοικοι που μένουν στα γραφικά χωριά και τους διάσπαρτους οικισμούς σε όλη τη Αργιθέα τους δύσκολους μήνες του χειμώνα.
Το καλοκαίρι η ζωή επιστρέφει σ' όλα τα χωριά και οι οικισμοί γεμίζουν κόσμο. Τα πανηγύρια είναι πολλά. Κάθε χωριό και κάθε οικισμός γλεντάει με παραδοσιακά με το δικό του τρόπο. Το ετήσιο αντάμωμα των Αργιθεατών γίνεται κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου στον Άγιο Νικόλαο, κοντά στο χωριό Βλάσι και αποτελεί σημείο αναφοράς για κάθε Αργιθεάτη. Πλούσιο είναι και το υδάτινο δυναμικό όλης της περιοχή, το οποίο σε συνδυασμό με το ευνοϊκό θεσμικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε επενδύσεις μικρών υδροηλεκτρικών μονάδων με ελπιδοφόρες προοπτικές για ανάπτυξη σύγχρονων μεταποιητικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων. Αξιόλογο παράδειγμα αποτελεί η υδροηλεκτρική μονάδα της Δημοτικής Επιχείρησης Βατσουνιάς ισχύος 600 KW, επένδυση της τάξης των 900.000 ευρώ, ενώ προχωράει και η δημιουργία νέας μονάδας στο Αργύρι. Με την ολοκλήρωση των έργων εκτροπής του Αχελώου (Φράγμα Συκιάς - σήραγγα εκτροπής - ΥΗΕ Πευκόφυτου (Δρακότρυπας) και η βελτίωση της οδικής διασύνδεσης Καρδίτσας - Άρτας, θα αναδειχθεί η περιοχή στο σύνολό της, θα δοθεί σημαντική ώθηση και δυναμική ανάπτυξης. |
| |
| Η ΧΛΩΡΙΔΑ |
| |
| Η χλωρίδα στην περιοχή παρουσιάζει σημαντική ποικιλία από φυτά και δένδρα τα οποία συναντά κανείς στο σύνολο σχεδόν των Αγράφων. Περιλαμβάνει 700 περίπου είδη φυτών ανάλογα με το υψόμετρο. Ευρέως διαδεδομένα είναι: το πουρνάρι, το φιλλύκι, το χρυσόξυλο, ο φράξος, η κουτσουπιά, η καστανιά, η βελανιδιά, η δρυς, ο γαύρος, η κουφοξυλιά, η κρανιά, η αγριοφουντουκιά, το σφεντάμι κ.α. που αναπτύσσονται σε υψόμετρο μέχρι τα 900 μ. περίπου. Σε μεγαλύτερα ύψη συναντούμε πυκνά δάση υβριδογενούς και κεφαλλονίτικης ελάτης. Πάνω από το πευκόφυτο, λίγο πριν τον Άγιο Νικόλαο στην περιοχή Ανατολικής Αργιθέας, στο Δ.Δ. Οξυάς του Δήμου Μουζακίου συναντάμε πανέμορφο, κυρίως το Φθινόπωρο, δάσος μοριακής οξυάς". Εκτεταμένα είναι τα υποαλπικά λιβάδια στις περισσότερες βουνοκορφές της περιοχής, τα οποία φιλοξενούν πλούσια χλωρίδα, αγριολούλουδα, ενδημικά είδη φυτών και άλλου είδους βλάστηση, κατάλληλη για βοσκή αιγοπροβάτων και βοοειδών, όταν οι κτηνοτρόφοι επιστρέφουν από τα "χειμαδιά". |
| |
| Η ΠΑΝΙΔΑ |
| |
| Οι αμέτρητες χαράδρες, τα πολλά νερά και τα φαράγγια με την παρόχθια βλάστηση που αναπτύσσουν, δημιουργούν αξιόλογα καταφύγια για την άγρια πανίδα και ιδανικούς βιότοπους για μεγάλο αριθμό τρωκτικών, ερπετών, πουλιών, μικρών θηλαστικών πεταλούδων κ.α. Πολλά από τα είδη αυτά τα συναντούμε στον ελλαδικό χώρο ευρύτερα και προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία και διεθνής συνθήκες. |
| |
| Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ |
| |
| Σε όλους τους οικισμούς της περιοχής υπάρχουν αξιόλογα δείγματα της τοπικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της ορεινής περιοχής των Αγράφων και της Αργιθέας ειδικότερα, ήταν προσαρμοσμένη στις καθημερινές ανάγκες που προέκυπταν από την ενασχόληση των κατοίκων με την κτηνοτροφία και τις περιορισμένες καλλιέργειες. Αυτό επηρέασε καθοριστικά τη διαμόρφωση των σπιτιών και τη διάταξη των βοηθητικών τους χώρων. Τα σπίτια ήταν κυρίως διώροφα, λιθόκτιστα με ντόπια πέτρα, χονδρούς ενισχυμένους τοίχους με ξυλοδεσιές και μικρά παράθυρα. Είχαν τετράγωνη κάτοψη χωρισμένη στα δύο με λιθόκτιστο μεσότοιχο. Πολλές φορές για να καλύψουν το μεγάλο ύψος του ισογείου που προέκυπτε από την κλίση του εδάφους, κατασκεύαζαν στο μπροστινό μέρος του μεσότοιχου μεσοπάτωμα, το οποίο χρησιμοποιούσαν κυρίως τους χειμερινούς μήνες. Οι στέγες ήταν ξύλινες, καλυμμένες με βυζαντινού τύπου κεραμίδια ή σχιστολιθικές πλάκες. Στο κατώι συνήθως έβαζαν τα ζώα, ότι πιο πολυτιμότερο υπήρχε τότε για τους ορεσίβιους και γύρω από το σπίτι έφτιαχναν τους βοηθητικούς χώρους για το ψήσιμο του ψωμιού, του φαγητού, χώρους αποθήκευσης των τροφών των ζώων κ.λπ Τα "μονόπατα" σπίτια που συναντούμε σε πάρα πολλά χωριά ήταν η απλούστερη μορφή κατοικίας. Αργότερα τα σπίτια έγιναν περισσότερο εξωστρεφή με μεγάλα παράθυρα και ξύλινα μπαλκόνια τα οποία στηρίζονταν σε οριζόντια χονδρά ξύλα, τα "φουρούσια". Στα πεδινά και σε χαμηλά υψόμετρα γύρω από το Μουζάκι. συναντάμε και κτίσματα από πλιθιά (ορθογώνια τεμάχια κόκκινου πυλού "ζυμωμένα" με άχυρα). Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική διατηρήθηκε μέχρι τον τελευταίο πόλεμο. Η περίοδος που ακολούθησε χαρακτηρίζεται από μαζική πληθυσμιακή συρρίκνωση και οικονομικό μαρασμό σε τοπικό επίπεδο. Οι κάτοικοι εγκαταλείπουν τα χωριά και εγκαθίστανται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Μαζί αλλάζουν οι ασχολίες, ο τρόπος ζωής και η αρχιτεκτονική. Τα σύγχρονα δομικά υλικά, όπως το μπετόν και το αλουμίνιο αντικαθιστούν την πέτρα και το ξύλο επιφέροντας τεράστιες αλλαγές στην αρχιτεκτονική του τόπου. Τα τελευταία όμως χρόνια παρουσιάζεται σημαντική στροφή στην παράδοση κυρίως σε ότι αφορά στα δομικά υλικά. Ιδιαίτερα εμφανής είναι η στροφή αυτή στην παραδοσιακή κατασκευή και ιδιαίτερα στην αναστύλωση μνημείων, ανακαίνιση δημοσίων κτιρίων αλλά και ιδιόκτητων κατοικιών. |
| |
| ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ |
| |
| Στην ευρύτερη περιοχή, με εξαίρεση το μικρό πεδινό τμήμα όπου κυριαρχεί το καραγκούνικο στοιχείο, επικρατεί η πλούσια μουσική παράδοση των Αγράφων και ιδιαίτερα της Αργιθέας. Ο αριθμός των δημοτικών τραγουδιών που αναφέρονται στα Άγραφα είναι μεγάλος με μικρότερες ή μεγαλύτερες τοπικές παραλλαγές. Το τραγούδι ήταν άμεσα συνδεδεμένο με τη ζωή των κατοίκων και ριζωμένο βαθιά στη συνείδησή τους. Διατηρήθηκε μέσα από τις εκδηλώσεις και τα έθιμα του γάμου, τα πανηγύρια, τις άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις των απλών ανθρώπων και τους τοπικούς λαϊκούς οργανοπαίκτες. Τα άγραφα και ιδιαίτερα η Αργιθέα υπήρξαν καταφύγια και τόπος "φιλοξενίας" πολλών κλεφτών κι αρματολών και πολλά από τα τραγούδια είναι εμπνευσμένα από τη ζωή και τους αγώνες τους. Σημαντική επίσης θέση στη θεματική των δημοτικών τραγουδιών κατέχουν οι όμορφες και επιβλητικές βουνοκορφές. η νοσταλγία του τόπου, η ομορφιά του φυσικού τοπίου, οι ασχολίες των κατοίκων, τα αισθήματα και η γυναίκα. Σταθερά διατηρείται επίσης ο χαρακτήρας και η μορφή των δημοτικών χορών που χαρακτηρίζονται από αργές και αρμονικές κινήσεις (τσάμικος, κλειστός, στα τρία, καλαματιανός, συρτός, αρβανίτικος). |
| |
|
